آیا در فرآیند بررسی صلاحیت ها نمی توان به جعلی بودن مدرک تحصیلی پی برد؟

به تازگی اسنادی منتشر شده که نشان می دهد مدرک تحصیلی  سینا کمالخانی، منتخب مردم تفرش در انتخابات مجلس یازدهم جعلی است. سخنگوی شورای نگهبان نیز اعلام کرده وزارت علوم مدرک کمالخانی را تایید نکرده است بنابراین او نمی تواند به مجلس یازدهم راه پیدا کند. با توجه به سخنان شورای نگهبان و تاییدیه وزارت علوم بر جعلی بودن مدرک تحصیلی نماینده مردم تفرش در انتخابات مجلس یازدهم این سوال مطرح است آیا در فرآیند بررسی صلاحیت ها نمی توان به جعلی بودن مدرک تحصیلی پی برد؟ آیا داده ها و اطلاعاتی که در وزارت علوم یا وزارت بهداشت ثبت است برای بررسی مدرک تحصیلی ثبت نام کنندگان مورد استفاده قرار نمی گیرد؟ و باید چه کرد این اتفاق ها دیگر تکرار نشود؟ برای دستیابی به پاسخ این پرسش ها با محمدحسین خانی، تحلیلگر داده و سیاست گذاری عمومی گفتگو کردیم. 
او به وب زوم می گوید: بررسی مدرک اینکه مدرک تحصیلی یک فرد اصل یا تقلبی مساله پیچیده ای نیست و با بررسی برخی داده ها و اطلاعات به سادگی قابل بررسی است. 
خانی توضیح می دهد: در نظام آموزشی کشور هر کسی فارغ التحصیل می شو د مدرکش را یا وزارت علوم تایید می کند یا وزارت بهداشت و خارج از این دو حالت نیست. تمام دانشجوهای کشور اعم از آزاد و غیرانتفاعی مدرک تحصیلی شان  از سوی یکی از این دو مرجع به تایید می رسد. از سوی دیگر اینکه همه دانشگاه ها از فارغ التحصیلان خود دیتابیسی دارند نیز طبیعی است. کنار هم قرار دادن این داده ها اطلاعات کل فارغ التحصیلان نظام آموزشی کشور را تشکیل می دهد. 
او اضافه می کند: هر کسی هم در میانه تحصیل به هر دلیلی  روند آموزش عالی اش متوقف شده باشد یعنی ترک تحصیل کرده باشند، اخراج شده باشند یا انصراف داده باشد قابل ثبت است. از سو دیگر همه ما ایرانی ها یک شناسه یکتای تکرارناپذیری داریم که آن هم کدملی ماست. احتمالا در خیلی از سامانه ها دیدید که وقتی کد ملی خود را وارد می کنید مشخصات پایه شناسنامه ای برای شما نمایش داده می شود.
این تحلیلگر می گوید: اتفاقی که برای عدم تکرار این مساله باید بیفتد این است که شورای نگهبان مرحله اول ثبت نام را غیرحضوری انجام دهد تا هر اطلاعاتی که ثبت نام کنندگان وارد می کنند از طریق یک وب سرویس خیلی ساده که هزینه ای هم ندارد استعلام شود. به این صورت که از وزارت علوم یا بهداشت درخواست می کند وضعیت تحصیلی کد ملی فلان را به من بده. با این کار فرایند احراز صلاحیت سریعتر پیش می رود و در عین حال دقیق تر می شود یعنی اگر کسی اطلاعات غلط وارد کند همانجا مشخص می شود و از فرآیند کنار گذاشته می شوند. 
خانی می افزاید: مرحله دقیق ترش این است که فرد با وارد کردن کد ملی خود به شورای نگهبان این اجازه را بدهد که هر داده ای مربوط به او در هر پایگاه اطلاعاتی کشور است استفاده کند. 
او با بیان اینکه این راهکار اثرات جانبی مثبتی هم دارد می گوید: الان که مشخص شده مدرک تحصیلی منتخب تفرش تقلبی بوده کاسه چه کنم چه کنم دست گرفتیم در حالی که اگر مردم بدانند همه چیز وصل است دیگر به اندازه یک شهر برای ثبت نام مراجعه نمی کنند. از آن سو شورای نگهبان و کشور هم متهم نمی شوند که 99 درصد نامزدهای انتخابات را ردصلاحیت کرده اند. 
این تحلیلگر داده تاکید می کند: با کنار هم گذاشتن چند پایگاه اطلاعاتی ساده و در مرحله بعد یک وب سرویس ساده بین این پایگاه ها و شورای نگهبان مشکلاتی از این قبیل به راحتی حل می شود.