دولت از ده سال پیش حمایت از صادرات نرم‌افزار را متوقف کرده‌است
عضو هیئت مدیره فدراسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران معتقد است که اجرای آیین‌نامه حمایت از صادرات نرم‌افزار می‌تواند گام مهمی در جهت توسعه صادرات غیرنفتی کشور باشد.
به گزارش وب زوم افشین کلاهی، عضو هیئت مدیره فدراسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران، می‌گوید: «از آخرین باری که دولت از صادرکنندگان نرم‌افزار و خدمات فن‌آوری اطلاعات حمایت کرد، بیش از یک دهه می‌گذرد. نزدیک به ده سال پیش بود که سازمان توسعه تجارت، به صادرکنندگان خدمات فن‌آوری اطلاعات و نرم‌افزار مشوق‌ها و معافیت‌هایی تخصیص می‌داد. اما این رویه مدت‌هاست که متوقف شده‌است و دولت هیچ حمایت مشخصی از صادرات نرم‌افزار انجام نمی‌دهد.»
کلاهی اشاره کرد: «کمک‌هایی با عنوان صادرات دانش‌بنیان در نظر گرفته‌شده‌است که برخی از شرکت‌های تولید نرم‌افزار در سال‌های اخیر توانسته‌اند از آن بهره‌مند شوند.»
ضرورت اجرای آیین نامه حمایت از صادرات نرم‌افزار
عضو هیات مدیره فدراسیون فاوا معتقد است: «تدوین و تصویب آیین‌نامه اجرایی حمایت از صادرات نرم‌افزار و خدمات فن‌آوری اطلاعات، اقدام بسیار ارزشمندی است که می‌تواند کمک موثری به توسعه صادرات غیرنفتی کشور بکند.»
به گفته این فعال اقتصادی «تولید و صادرات نرم‌افزار در ایران ظرفیت و پتانسیل بسیار بالایی دارد. آورده ارزی این حوزه هم بسیار قابل توجه است. من شخصاً در این حوزه فعالیت کرده‌ام و تجربه‌ام نشان می‌دهد که نرم‌افزارهای ایران بازار خوب و پرمنفعت صادراتی دارند. اما متأسفانه سرمایه‌گذاری در توسعه این بخش اقتصاد بسیار ناچیز است.»
تغییر رویکرد در روابط خارجی
کلاهی در گفتگو با فدراسیون فاوا تأکید کرد: «تصویب این آیین‌نامه یک گام مهم و اساسی است. من گمان می‌کنم در کنار اجرایی شدن آیین‌نامه حمایت از صادرات نرم افزار که موجب ارتقای این صنعت می شود، لازم است که مسیر روابط بین‌المللی کشور هم به سمت عادی سازی روابط تجاری کشور با جهان خارج تمایل پیدا کند.»
این فعال تجاری گفت: «تجربه شخصی من و همکارانم نشان می‌دهد که مهم‌ترین و بزرگترین توافق‌های بازرگانی و معاملاتی که انجام شد در دوره اجرای کامل برجام بود. امیدوارم که دولت تلاش کند تا در زمینه روابط خارجی زیرساخت‌های مناسبی برای ارتباط بازرگانان به خارج ایجاد شود.»
نوآوری و خلاقیت مزیت محصولات ایرانی است
کلاهی گفت: «یکی از ویژگی‌های عمده محصولات ایرانی، به کارگیری ایده‌های خلاقانه در آن‌ها است. متأسفانه در کشور تا اندازه‌ای مشکل نیروی انسانی ماهر در حوزه نرم‌افزار وجود دارد، اما آن نیروی فنی و تکنیکی که در حال حاضر در کشور وجود دارد با خلاقیت و نوآوری جای خالی کمبودهای مهارتی را پر کرده‌است.»
وی با اشاره به ضرورت تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص بیشتر در کشور گفت: «از آنجایی که صادرات مستمر و حرفه‌ای در بخش نرم‌افزار کمتر مورد توجه قرار گرفته‌است، هنوز سرمایه‌گذاری در حوزه تربیت نیروی انسانی ماهر، به حدی که لازم است انجام نمی‌شود.»
توسعه بدون سرمایه امکان‌پذیر نیست
کلاهی با اشاره به برخی زمزمه‌ها در مورد مخالفت با سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه فن‌آوری اطلاعات گفت: «چنین اظهاراتی به هیچ وجه توجیه پذیر نیست، نه تنها سرمایه‌گذاری خارجی در همه حوزه‌های اقتصاد می‌تواند آثار مفیدی در پی داشته‌باشد، بلکه در حوزه فن‌آوری اطلاعات این یک نیاز ضروری است. اصولاً توسعه صنعت فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات بدون ارتباط با جهان خارج امکان‌پذیر نیست. در سراسر دنیا شرکت‌های این حوزه در همکاری‌های مستمر با هم هستند، تبادل نیروی انسانی، فن‌آوری و سرمایه میان شرکت‌های شناخته شده فن‌آوری اطلاعات در جهان انجام می‌شود.»
این فعال اقتصادی تأکید کرد: «متأسفانه نوعی برخورد توطئه‌اندیش در مورد فن‌آوری اطلاعات در کشور وجود دارد. در ساختار تجارت جهانی امروزه در کشورهایی که با یکدیگر به ظاهر متخاصم هستند هم در حوزه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات همکاری‌های مستمر وجود دارد.»
وی در ادامه با اشاره به تجربه کشورهای مختلف برای همکاری در حوزه فن‌آوری اطلاعات اشاره کرد: «مثلاً میان روسیه و آمریکاُ، حتی در حوزه امنیت و اطلاعات حساس هم تبادل سرمایه صورت می‌گیرد. بسیاری از شرکت‌های آمریکایی در شرکت‌های نرم‌افزار و فن‌آوری اطلاعاتی روسیه سرمایه‌گذاری می‌کنند.»
کلاهی رشد چین در صنعت فن‌آوری اطلاعات را مدیون سرمایه‌گذاری خارجی توصیف کرد و گفت: «بزرگترین شرکت‌های آمریکایی در چین سرمایه‌گذاری کرده‌اند. تایوان و ژاپن هم که اختلاف نظرهای عمیق سنتی با چین دارند، در فن‌آوری اطلاعات چین سرمایه‌گذاری کرده‌اند و به همین دلیل است که این صنعت در چین تا این اندازه پیشرفت کرده‌است.»
افشین کلاهی اضافه کرد: «بدون سرمایه اصولاً پیشرفت یک صنعت ممکن نیست. چنین دیدگاه‌هایی که از سوی برخی سیاستمداران در کشور مطرح می‌شود، مخالف هدف‌های توسعه کشور است. بدون سرمایه، بدون تبادل فن‌آوری و بدون تبادل نیرو نمی‌توان صنعت نرم‌افزار و فن‌آوری اطلاعات کشور را توسعه داد.»
مشکلات ارزی و تحریم‌ها حمایت دولت را ضروری کرده‌است
این فعال تجاری تأکید کرد: «در دوره‌ای که من شخصاً در عرصه بازرگانی خارجی نرم‌افزار تجربه کسب کردم، از آنجا که مشکلات ارزی کنونی وجود نداشت، می‌شد بدون نیاز به دخالت دولت، تجار مستقلا وارد عرصه شوند و بدون نیاز به دخالت دولت کار خود را انجام دهند. زمانی که مشوق و حمایتی هم از سوی دولت وجود نداشته‌باشد، کسی اصولاً تمایلی ندارد که خود را درگیر کاغذبازی‌ها و بوروکراسی دولتی کند.»
وی افزود: «حالا با وجود محدودیت‌های ارزی تجار مجبور به اعلام فعالیت‌های تجاری خود هستند و به همین دلیل گرفتار هزارتوی نهادهای تصمیم‌ساز و ناظری می‌شوند که ممکن است سیاست‌های متناقض و متضاد داشته باشند.»
افشین کلاهی در پایان تأکید کرد: «آیین‌نامه صادرات نرم افزار می‌تواند به تمرکز در تصمیم‌سازی و نظارت کمک کند. مضاف بر اینکه در حال حاضر که مشکلات تبادل ارزی، تحریم‌ها و ارتباطات خارجی وجود دارد، یکی از مهم‌ترین اقدام‌ها باید اصلاح رویکرد سیاست خارجی باشد تا زمینه را برای همکاری تجار داخلی با خارج فراهم کند. در کنار آن، باید به خواست صادرکنندگان برای اصلاح مواردی همچون تعدد مجوزها، تعدد مراکز تصمیم‌گیری،تعدد بخشنامه‌ها، رقابت تشکل‌ها و رقابت نهادهای دولتی احترام گذاشت.»
منبع: فدراسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران
