اقتصاد الکترونیک در راستای کاهش هزینه شهریه‌ای
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: اقتصاد الکترونیک باید منجر به کاهش هزینه‌های شهریه‌ای شود و در نقطه بهینه پس از هزینه‌هایی که برای ایجاد بستر انجام می‌دهیم، به کاهش هزینه‌ها برسیم.
روز سه شنبه مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، نشست بررسی پیش‌نویس "سیاست‌ها و برنامه‌های اقدام شبکه ملی آموزشی، پژوهشی و تربیتی" به ریاست سعید رضا عاملی در محل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
توان طراحی پلتفرم‌های بزرگ جهانی را داریم
عاملی در ابتدای این جلسه با بیان اینکه رکن اصلی این کار شورای عالی فضای مجازی است، گفت: با توجه به اینکه موضوع مربوط به حوزه آموزش کشور است در شورای عالی انقلاب فرهنگی با هماهنگی صورت گرفته با دکتر فیروزآبادی انجام می‌شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه شورای عالی فضای مجازی اقدامات قابل‌توجهی را انجام داده ولی راه نرفته زیادی داریم، اظهار داشت: به‌عنوان مثال در بحث آمادگی الکترونیک، شاخص های مهمی در این مطرح است و شکل‌گیری شبکه ملی اطلاعات ناظر بر تامین این شاخص هاست.
وی با اشاره به اینکه نگرانی‌هایی مبنی بر اینکه شاید نتوانیم در این حوزه موفق باشیم، دیده می شود، تصریح کرد: تجربه جهانی نشان داده که پلتفرم‌های بزرگ موفق بوده‌اند و امروز در سطح جهانی ظرفیت های ارتباطی و اطلاعاتی داریم که جمعیت چند میلیاردی از آن استفاده می کنند. ما هم می‌توانیم محیط‌هایی را طراحی کنیم که مانند پلتفرم‌های بزرگ جهانی خدمات رضایت بخش ارائه دهند. فضای مجازی یک فرصت طلائی برای ارتقاء کیفیت زندگی است.
عاملی در تبیین ضعف‌های موجود در فعالیت‌های صورت گرفته برای فضای دوم در کشور خاطرنشان کرد: ما با تفکر آنالوگ که مبتنی بر شیء و مکان است در فضای مجازی فعالیت می‌کنیم؛ در آموزش الکترونیک ارائه‌شده در کشور برای ترم دوم تحصیلی در کمیت موفق بودیم ولی در کیفیت موفق نبودیم؛ ممکن است سال آینده تنها مسیر آموزش و پژوهش ما، آموزش و پژوهش مجازی باشد.
وی افزود: مشکل دیگر این است که دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها نگاه مستقل دارند و حتی در هر دستگاه شاهد هستیم که نگاه‌های محله‌ای و سازمانی وجود دارد که نگاه مکان‌مبنا و شیئی در این حوزه مخرب است و نیازمند همگرایی هم‌افزایی در این امور هستیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تجارب دیگر کشورها در این زمینه گفت: همگرایی، هم‌افزایی، شبکه‌ای کردن، یکپارچگی، ارتقای کیفیت و پهنای باند بالا مهم‌ترین تأکیدات صورت گرفته در اسناد آن‌هاست.
عاملی تأکید کرد: در طرح ارائه‌شده نمی‌خواهیم جلوی فعالیت دستگاه‌ها را بگیریم. ظرفیت فضای مجازی یک ظرفیت پیوسته است و درصورتی‌که پلتفرم قدرتمند شکل و به مرور زمان قوت بگیرد کم‌کم این بستر خودش را جا می‌اندازد.
وی با اشاره به طرح انجام شده در کشور در سال ۱۳۸۹ با عنوان شهر مجازی علم ایران خاطرنشان کرد: شهر مجازی علم ایران شهری است که تمام ظرفیت‌های علمی کشور می‌تواند در آنجا حضور پیدا کند. در طرح ارائه‌شده پیشنهادهایی را برای شبکه ملی یکپارچه آموزشی، پژوهشی و تربیتی در نظر گرفته‌ایم که این پیشنهادهای ارائه‌شده بر بستر شبکه ملی اطلاعات تعریف می شود.
عاملی همچنین در بخش دیگر جلسه با بیان اینکه دو تحول بزرگ در تحول دیجیتال رخ داد که یکی از آن‌ها در انقلاب خدمات بود انتقال داده‌ها به جهان دوم بود و در مرحله بعد تبدیل این داده‌ها به خدمات بود.
وی یکی از ضعف‌های اصلی را حکمرانی داده خواند و اظهار داشت: نهادهای کشور در دادن داده‌ها مقاومت می‌کنند و اگر هم‌افزایی و یک مدل یکپارچه داشته باشیم یک‌بار یک کار انجام می‌شود و همه از خدمات آن بهره‌مند می‌شوند.
وی افزود: بخش محتوا و خدمات برای ما بسیار مهم است که مشخص نیست اپراتورها چقدر بتوانند در این زمینه موفق باشند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی واگذاری به بخش خصوصی و اقتصاد آموزش را مهم خواند و گفت: اقتصاد الکترونیک باید منجر به کاهش هزینه‌های شهریه‌ای شود و در نقطه بهینه پس از هزینه‌هایی که برای ایجاد بستر انجام می‌دهیم به کاهش هزینه‌ها برسیم. وزارتخانه‌های ما سامانه‌های خود را به یک پلتفرم تبدیل کنند تا به یک مگا پلتفرم برسیم.
عاملی تاکید کرد: با توجه به ظرفیت مردم، شرکت های دانش بنیان و انبوه کاربران، ظرفیت بزرگی برای اکو سیستم فرهنگی، مردمی و حرفه ای و تخصصی در این بستر فراهم می شود. زیر ساخت های تسهیل کننده استفاده بهینه و آسان از خدمات آموزش با تامین اقتصاد آموزش و پژوهش الکترونیک حل کنند مشکل خواهد بود.
ارائه پیش نویس برنامه‌های اقدام شبکه ملی
ابراهیم سوزنچی، معاون خط‌مشی گذاری ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه جلسه به ارائه پیش‌نویس سیاست‌ها و برنامه‌های اقدام شبکه ملی(سامانه) یکپارچه آموزشی، پژوهشی و تربیتی پرداخت.
وی تصریح کرد: در تدوین این سند رویکرد ما یک رویکرد صرفاً فناورانه نیست، یک رویکرد کلان‌تر و اجتماعی وجود دارد که به مفهوم یکپارچگی میانی توجه شده است. در یکپارچگی حداکثری یک نرم‌افزار را ارائه و همه را مکلف به انجام آن می کنیم؛ در یکپارچگی میانی تنظیم گری وجود دارد و طبق آن سامانه‌های مختلف بدون مزاحمت فعالیت می‌کنند.
معاون خط‌مشی گذاری ستاد علم و فناوری افزود: در این پیش‌نویس ارائه‌شده که یک سند پشتیبان نیز دارد سه سطح زیرساخت، محتوا و فرایند در نظر گرفته شده است. در سیاست‌های بالادستی کشور مانند نقشه جامع علمی کشور، سند تحول بنیادین و احکام برنامه‌ای کشور بر ضرورت این موضوع توجه شد.
معاون خط‌مشی گذاری ستاد علم و فناوری گفت: این سند شامل چهار بخش اصلی "تعریف و اصطلاحات"، "سیاست‌های کلان"، "سیاست‌ها و برنامه اقدام"و "ساختار نهادی" است. اهداف کلان سند شامل ۹ هدف و بخش سیاست‌ها و برنامه اقدام نیز شامل ۹ سیاست کلان است که اقدامات ذیل آن تعریف شده‌اند.
شرایط کرونا یادگیری عمیق را با مخاطره مواجه کرد
محمد مهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر یادگیری عمیق گفت: شرایط پیش‌آمده بر اثر ویروس کرونا یادگیری عمیق را با مخاطره مواجه کرده است. زیرساخت‌های داخلی ما در این شرایط نتوانستند پاسخگوی نیاز ایجاد شده باشند و ما فقط توانستیم سطح یک آموزش مجازی را ایجاد کنیم.
طهرانچی با اشاره به تجربیات گذشته در تشکیل ایران داک و آی اس سی، تاکید کرد: در کشور برای نرم‌افزار، پول نمی‌دهیم و هزینه هم نمی‌کنیم، در نتیجه برای تجاری‌سازی و اقتصاد آن برنامه‌ریزی نمی‌کنیم. امروز دانشگاه‌ها با کمبود منابع مواجه هستند و به دانشجوی شهریه پرداز روی آورده‌اند؛ اگر یک زیرساخت خوب ایجاد کنیم می‌توانیم آموزش‌وپرورش و آموزش عالی را بدون شهریه بگردانیم.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به تجربه دانشگاه آزاد اسلامی در کاهش نرم‌افزارهای متعدد در این دانشگاه با مشارکت بخش خصوصی خاطرنشان کرد: با توجه به ارزش اقتصادی این موضوع، باید سهم دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی در این پلتفرم‌ها دیده شود.
تشریح خدمات دیجیتال وزارت بهداشت
سعید نمکی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به اقدامات صورت گرفته در وزارت بهداشت در حوزه دیجیتال شدن و خدمات آن گفت: در این دوره پرونده الکترونیک سلامت و بسیج ملی کنترل فشارخون راه‌اندازی شد؛ در طرح بسیج ملی کرونا نیز بیش از ۷۰ میلیون نفر را پوشش دادیم و با توجه به تخت‌های کم بیمارستان توانستیم بیماران کشور را خدمات‌دهی کنیم.
وی در تشریح دیگر خدمات دیجیتال که امروز در وزارت بهداشت ارائه می‌شود گفت: سامانه تله مدیسن (پزشکی از راه دور) خدمات لازم برای بیمارانی که ریسک دارند خدمات را ارائه می‌دهد تا مراجعه آن‌ها به مراکز درمانی که با ریسک مواجه است را کاهش داده شود.
وی در تشریح و کالبدشکافی علت عدم توفیق در طرح های بزرگ در این حوزه تاکید کرد: ما درمان‌های کوتاه‌مدت انجام می‌دهیم و به‌صورت ریشه‌ای به مشکل نمی‌پردازیم. سامانه‌های اطلاعاتی شفافیت را در کشور بالا می‌برد و جلوی سوءاستفاده کسانی که از فضای غبارآلود فرصت‌طلبی می‌کنند را می‌گیرد.
وزیر بهداشت ضمن انتقاد از کارهای موازی و جزیره‌ای در این حوزه در دستگاه‌ها گفت: مبنای شکل‌گیری این جریان جزیره‌ای و ملوک‌الطوایفی ریشه در اندیشه و باور ما دارد و دستگاه‌ها برای رفع امور خود کارهایی را انجام داده‌اند؛ عدم تعادل در منابع و سرعت عمل و باور و اعتقاد به یک پدیده منجر به شکل‌گیری این کلونی‌ها شده است.
نمکی با بیان اینکه هر تغییری با مقاومت همراه است، افزود: ذهنیت منفی را در این زمینه از بین ببریم، این جریانات می‌طلبد که در کنار مباحث تئوریک برای مباحث روانشناسی و... که برای اجرای این اسناد مشکل ایجاد می‌کند برنامه‌ریزی کنیم. برای منابع مالی اجرای این برنامه‌ها نیز فکر و محدودیت‌ها نیز دیده شود.
لزوم مدیریت مواجهه با پلتفرم‌های خارجی و حمایت از بخش خصوصی
ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه در نظام‌های آموزشی جهان زنجیره ارزش دیده می‌شود، افزود: امروز یک سیستم جهانی در حال طراحی است که نگران‌کننده به نظر می رسد؛ در این سند نیز باید تکمیل اکوسیستم یکجا دیده شود و کارگروه باید بتواند در سطح سازمانی ابتدا این کار را کند و سپس در سطح فرا سازمانی و سپس برای پلتفرم‌های رایج برنامه‌ریزی کند.
فیروزآبادی با تأکید بر ضرورت تمرکز روی پلتفرم‌های داخل کشور، گفت: من با دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی موافق هستم که باید نگاه پلتفرمی و امکان مدیریت مواجهه با پلتفرم‌های خارجی را داشته باشیم، بخش خصوصی را حمایت کنیم تا توان مگا پلتفرم سازی را به دست بیاورد.
دبیر شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه باید نوع مواجهه با پلتفرم‌های بزرگ اولویت‌گذاری شود، گفت: اگر از بخش خصوصی حمایت نکنیم همان‌طور که در رسانه بخشی از ظرفیت را واگذار کردیم، در بازار آموزش نیز این ظرفیت را از دست خواهیم داد.مفهوم یکپارچه در مفهوم شبکه وجود دارد و شاید بهتر باشد این عنوان را حذف کنیم.
پلتفرم‌های کشور در ایام کرونا رشد و ارزش‌افزوده چشمگیری داشتند
مهدی محمدی، دبیر ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور نیز با بیان اینکه در یکپارچگی باید عناصر یکپارچگی در پلتفرم‌ها را نیز ببینیم گفت: راه‌اندازی این شبکه می‌تواند مشکل بخش خصوصی و عناصر فعال آموزش مجازی را حل کند. پلتفرم‌های کشور در ایام کرونا رشد و ارزش‌افزوده چشمگیری داشتند و به سوددهی و رشد خوب رسیدند.
وی افزود: نکته دیگر اینکه عمدتاً سامانه‌هایی در این شرایط بالا آمده‌اند که کار آن‌ها اشتراک‌گذاری محتواست و عدالت آموزشی را توسعه داده است.
دبیر ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور در ادامه به ارائه پیشنهاد در سه لایه سیاست و برنامه پرداخت و اظهار داشت: اولین لایه کاربرد است یعنی ما می‌خواهیم این ساماندهی را انجام دهیم تا اطلاعات را اشتراک‌گذاری عادلانه و گسترده در کشور کنیم که در این لایه ظرفیت‌های خوبی در بخش خصوصی داریم. بخش دوم تعامل برخط بین آموزش‌دهنده و آموزش‌گیرنده که خیلی از معلم‌ها و اساتید هم نمی‌توانند در این فضا فعالیت کنند و آموزش‌های اولیه برای بهره‌برداری سامانه‌ها این کار می‌تواند مفید باشد.
به گفته وی، لایه سوم زیرساخت است که وزارت ارتباطات باید این کار را انجام دهد.
وی تحلیل داده را بسیار حائز اهمیت دانست و تاکید کرد: اگر متولی این کار جایی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی یا شورای عالی فضای مجازی باشد قطعاً در اجرا موفق‌تر خواهیم بود چرا که ظرفیت‌های هماهنگی بالاتری دارند و معاونت علمی نیز ظرفیت دانش‌بنیان‌ها را می‌تواند پای‌کار بیاورد.
منبع: ایرنا
