روند گذار به انرژی پاک احتمالا با تقاضای دیتاسنتری به تاخیر میافتد
افزایش مصرف برق در دیتاسنترهای بزرگ جهان به نگرانیهای تازهای در حوزه انرژی پاک دامن زده است. افزایش تقاضا ممکن است در کوتاه مدت باعث اتکای بیشتر به سوختهای فسیلی شود.
به نقل از رویترز، رگولاتورهای انرژی و پژوهشگران چندین کشور به رشد خیرهکنندهای در تقاضا برای انرژی در نتیجه هوش مصنوعی و رایانش ابری اشاره میکنند که در کوتاه مدت باید از طریق سوختهای فسیلی مثل گاز طبیعی و حتی ذغال سنگ تامین شود و این موضوع روند گذار به انرژی پاک را به تاخیر میاندازد.
در ایالات متحده که میزبان یک سوم از دیتاسنترهای جهان است، ارائه دهندگان انرژی به احداث نیروگاههای گاز روی آوردهاند و روند بازنشستگی نیروگاههای سوخت فسیلی به دلیل افزایش تقاضا به تاخیر افتاده است. مدیران، رگولاتورها و تحلیلگران میگویند که در لهستان، آلمان و مالزی نیز ممکن است شاهد استفاده از ذغال سنگ باشیم.
این چشمانداز به موانعی در مسیر تحول انرژی دولتهای جهان اشاره میکند که حالا در کنفرانس اقلیمی سازمان ملل در باکو گرد هم آمادهاند و در تحقق اهداف کربن زدایی با مشکلاتی مواجه هستند.
آذربایجان، میزبان کنفرانس COP29، برای اولین بار روز دیجیتال سازی را در یک رویداد اقلیمی برگذار کرد و بیانیهای برای محدود کردن تاثیر محیطزیستی دیجیتال سازی، با حمایت ۶۸ کشور از جمله چین و کره، منتشر شد.
این چشمانداز به کاستیهای تعهد شرکتهای داده در مسیر سبز اشاره میکند. شرکتهایی مثل متا، مایکروسافت و آمازون به تامین انرژی از طریق منابع تجدید پذیر و کربن سفر با انرژی پاک و اعتبارهای جبرانی متعهد شدهاند اما انرژی مصرفی این شرکتها معمولا از طریق شبکه سراسری تامین میشود و میتوان این انرژی مصرفی را در جای دیگری استفاده کرد.
افزون بر این، ارائه دهندگان داده برای تامین انرژی به استفاده از رئاکتورهای هستهای روی آوردهاند که البته تا چند سالی باید در انتظار بازدهی نیروگاههای هستهای باشیم.
جیم کالینان، سخنگوی متا، میگوید: «به نظرم همه اتفاق نظر دارند که ما به انرژی تجدیدپذیر بیشتر و بیشتری برای پاسخ به تقاضای روز افزون نیاز داریم. به نظرم این برعهده شرکتهای تامین انرژی است که نحوه عرضه را مشخص کنند.»
آمازون میگوید این شرکت به عنوان بخشی از استراتژی کربنزدایی خود، در حال سرمایهگذاری روی انرژی تجدید پذیر برای شبکه برق در نواحی متکی به سوختهای فسیلی است.
بانک سرمایهگذاری مورگان استنلی پیش بینی میکند که صنعت دیتاسنتر تا پایان دهه میلادی جاری، حدود ۲.۵ میلیون کربن تولید میکند که معادل با مجموع آلودگی کشور روسیه است.
استفاده از گاز
ویرجینیای شمالی در آمریکا که مهمترین مرکز دیتاسنتری جهان محسوب میشود برای تامین انرژی به سراغ گاز رفته است.
شرکت برق این منطقه در حال ساخت یک نیروگاه گاز با ظرفیت ۱۰۰۰ مگاواتی است و به تازگی چشمانداز ۱۵ ساله استفاده از انرژی تجدید پذیر را از ۹۵ درصد به ۸۰ درصد کاهش داده است.
ارون وربی، سخنگوی این شرکت، میگوید: «به طور کلی، تقاضا برای انرژی در منطقه ما با سرعت بیسابقهای در حال افزایش است.»
چندین شرکت تامین برق در آمریکا نیز طرح استفاده از نیروگاههای سوخت فسیلی را طولانیتر کردهاند و با افزایش تقاضا به فکر احداث نیروگاه جدید هستند.
برای مثال شرکت Entergy در حال ساخت اولین نیروگاه گاز طبیعی خود در نیم قرن اخیر است. این نیروگاه با ظرفیت 754 MW قرار است انرژی مصرفی دو تاسیسات دیتاسنتری آمازون در میسیسیپی را تامین کند.
حدود نیمی از مخارج ۱۹.۳ میلیارد دلاری شرکت NiSource تا سال ۲۰۲۹ نیز روی بهبود سیستم گاز طبیعی متمرکز میشوند. این شرکت نواحی مختلفی را تحت پوشش خود دارد که با سرعت بالایی در حال توسعه دیتاسنتر هستند.
استفاده از ذغال سنگ
شرکت تحقیقاتی مکینزی ماه گذشته در گزارش خود گفت که بیشتر تقاضای جدید انرژی دیتاسنتری در اروپا تا سال ۲۰۳۰ از طریق منابع کمکربن تامین میشود.
مکینزی مشخص نکرده است که آیا این منابع کمکربن شامل گاز طبیعی نیز میشوند و آیا ممکن است روند استفاده از ذغال سنگ را تمدید کنند یا خیر.
در بخشیهایی از اروپا اما شاهد استفاده از ذغالسنگ خواهیم بود.
برای مثال لهستان بخشی از انرژی لازم برای دستاسنترهای خود را از طریق منابعی مثل ذغال سنگ تامین میکند زیرا سطح انرژی تجدید پذیر در این کشور پایین است.
با وجود اینکه سهم ذغال سنگ به دلیل افزایش استفاده از منابع تجدید پذیر در لهستان در حال کاه است، اما همچنان تا سال ۲۰۲۳ این منبع ۶۰ درصد از انرژی لازم این کشور را تامین میکند.
در ایرلند نیز دیتاسنترها حدود ۲۰ درصد از مصرف برق را به خود اختصاص میدهند.
طبق اعلام شرکتهای تامین کننده برق، گاز طبیعی در تامین انرژی نقش مهمی خواهد داشت و روند بازنشستگی ژانراتورهای قدیمی نیز به تاخیر خواهد افتاد.
روند بازنشستگی تنها نیروگاه ذغال سنگ ایرلند نیز سال گذشته از سال ۲۰۲۵ به ۲۰۲۹ موکول شد.
در آلمان نیز شرکت مایکروسافت از به دنبال توسعه و ساخت ظرفیت دیتاسنتری در نزدیکی یک نیروگاه ذغال سنگ است.
مایکروسافت از پاسخ به سوالی درمورد احتمالی تامین انرژی این دیتاسنتر از طریق ذغال سنگ اجتناب کرده و میگوید: «ما هنوز در مراحل اولیه این پروژه هستیم و به همین دلیل اظهارنظر نمیکنیم.»
در مالزی، برخی از شرکتهای دیتاسنتری به جای پرداخت هزینه بالای انرژی تجدیدپذیر به ذغالسنگ و گاز طبیعی روی آوردهاند. به گفته مقامات این کشور، در سال جاری کمتر از ۵۰ درصد انرژی سبز مناقصه شده در این کشور به فروش رفته است.