اینترنت ماهواره ای استارلینک در ایران بهکلی ممنوع شد؟
پژوهشگر حقوق فناوری، تأکید دارد مصوبات اتحادیه جهانی مخابرات پیشنهادی و تجویزی است و الزامی برای استارلینک ایجاد نمیکند. او همچنین میگوید این موضوع توسط وکلای ایران پیگیری شده و حالا سرانجام به نتیجه رسیده است.
طی ماههای گذشته اتفاقات زیادی در حوزه شبکه اینترنت کشور رخ داده که وزارت ارتباطات پیگیر آنهاست. از بین تمام بحرانها و مسائلی که رخ داده (مانند فیلترینگ، اختلالها، ضررهای مالی به کسبوکارها و...)، فعلاً موضوع فعالیت استارلینک در ایران نهایتاً با پیگیریهای وزارت ارتباطات به سرانجام رسیده است. براساس خبری که توسط این وزارتخانه اعلام شد، فعالیت استارلینک در ایران ممنوع اعلام شده است؛ این ممنوعیت توسط اتحادیه جهانی مخابرات اعلام شده؛ جایی که اخیراً ایران در آن کرسی خود را در شورای حکام آن از دست داده است. اما آیا این موضوع پایان فعالیت بیش از 800 ترمینال استارلینک در ایران (براساس خبرهای اعلامشده) را رقم خواهد زد؟
به گزارش دیجیاتو اتحادیه بینالمللی ارتباطات راه دور یا آیتییو International Telecommunication Union (ITU) یک سازمان تخصصی بینالمللی وابسته به سازمان ملل متحد است. همانطور که سازمان ملل متحد دائماً اقدامات برخی کشورها را محکوم میکند، این اتحادیه نیز موضعگیریها و مواردی را ابلاغ مینماید. وظیفه این اتحادیه قانونگذاری و مدیریت فضای فرکانسی، تدوین استانداردهای تبادل داده و اطلاعات و همچنین کمک به رشد و توسعه ارتباطات در سراسر جهان است و مقر آن در ژنو، سوئیس قرار دارد. همین امروز بسیاری از کشورهای دنیا معتقدند که این اتحادیه در حاکمیت اینترنت در دنیا هم نتوانسته است درست عمل کند. البته ناگفته نماند که ساختار این اتحادیه هماکنون بسیار بهتر شده و با وجود بحثهای امواج الکترومغناطیسی، مدارهای ماهوارهای و بحث شبکه، نقش اتحادیه پررنگتر از قبل شده است و تصمیماتش بیشتر موردتوجه کشورها قرار میگیرد.
«رضا ایازی»، پژوهشگر حقوق فناوری، تأکید دارد مصوبات اتحادیه جهانی مخابرات پیشنهادی و تجویزی است و الزامی برای استارلینک ایجاد نمیکند. او همچنین میگوید این موضوع توسط وکلای ایران پیگیری شده و حالا سرانجام به نتیجه رسیده است.
موضوعاتی که ایازی به آن اشاره میکند، صحت دارند؛ آنطور که در صورتجلسه ITU آمده، ایران درخواست رسیدگی به این موضوع را داشته است و بهنظر میرسد برای این موضوع، بیشتر از یک بار نیز جلسه داشته است. در جلسههای اول، ایران تنها سندی که از فعالیت استارلینک در ایران رو کرده، توییتهای «ایلانماسک»، مالک استارلینک، بوده و سپس در جلسات بعدی به درخواست خود ITU، ابعاد فنی ماجرا را آشکار کرده است.
ایران در جلسات اخیر ثابت کرده از یک ترمینال استارلینک در ایران ارتباط با یک مرکز تبادل خارجی برقرار شده است. در ادامه تأیید شده که ایران چنین اجازهای را به استارلینک نداده، اما اینکه این مخابره اطلاعات غیرمجاز است یا خیر، هنوز برای ITU محرز نشده است. هرچند ITU تأکید کرده این تبادل اطلاعات درصورتیکه مجوزی وجود ندارد، نباید رخ دهد، اما جایی از این متن از عباراتی چون ممنوع و غیرقانونی بودن و... به فعالیت استارلینک در ایران اطلاق نشده است.
ایازی اما باور دارد نظری که از سوی ITU منعکس شده است، میتواند مستندی باشد برای کشورها تا علیه استارلینک در آمریکا طرح دعوا کنند: «آنها میتوانند با این سند بروند و بگویند که ITU درباره یک موضوعی، صحبتی را مطرح کرده و دولت آمریکا مسئول این است که استارلینک را ملزم به رعایت قواعد بینالمللی کند.»
در متن ITU همچنین آمده است که ایران باید توضیحات بیشتری درباره فعالیت استارلینک در ایران به آنها ارائه دهد تا ابعاد ماجرا روشنتر شود. درواقع اتحادیه جهانی مخابرات از ایران خواسته است تا اطلاعاتی نظیر اینکه آیا یک مشترک با خرید اشتراک استارلینک این کار را کرده یا خیر، استخراج کند. همچنین ITU وعده داده است که به ایران کمک میکند تا این موضوع را پیگیری نماید.